In een interview in NRC benadrukten Rituals CEO Raymond Cloosterman en HR Directeur Irene Vernie onlangs het belang van de mensen áchter het snelst groeiende beautymerk van Europa. Hun leiderschapsmodel FOAM, ontworpen door Jitske Zengerink (Head of P&OD), speelt hierbij een grote rol. Vanuit Gooiconsult en ROI Institute Europe zijn we er trots op dat wij ze konden helpen bij de ontwikkeling ervan. Maar wat was precies het idee achter FOAM en waarom werkt het zo goed? We vroegen het Rick de Rijk en Renée Lubberdink die bij dit proces betrokken waren.

Snelle Groei

Gevraagd naar de oorspronkelijke vraag zegt Rick: “Rituals is een heel sterk, snelgroeiend merk. Het gaat ontzettend goed met ze, maar om dat vol te houden hebben ze een sterke organisatie nodig. Wat bij snelgroeiende organisaties namelijk op de loer ligt, is dat ze door de snelle groei te bureaucratisch en traag worden.”

Zich hiervan bewust, brachten Jitske Zengerink (Rituals) en haar afdeling eerder al in kaart wat er nodig was om die snelle groei in goede banen te leiden. Dit deden ze onder andere met Bain & Company, vanuit het Founders mentality gedachtengoed. Vanuit de wens de Rituals-cultuur te behouden en een kader te bieden voor gedrag, werd zo de basis gelegd voor het FOAM-leiderschapsmodel. Omdat Jitske graag wilde dat het model daadwerkelijk zou bijdragen aan de strategische doelstellingen, vroeg ze Gooiconsult mee te denken over de ontwikkeling ervan:

“Gooiconsult heeft ons geholpen om het model te valideren en praktisch toepasbaar te maken voor de hele organisatie, en vervolgens ook met de implementatie. Heel fijn dat Gooiconsult in staat bleek op een snel rijdende trein te stappen en aan te sluiten bij wat er reeds was. Dit maakt dat het model zowel klopt vanuit onze Rituals-cultuur alsook vanuit een meer theoretisch kader”.

Het FOAM Leiderschapsmodel

Op de vraag waar FOAM volgens hem voor staat zegt Rick: “Rituals is met FOAM begonnen omdat ze een heel sterk value driven company zijn. Die values dreigden door de snelle groei te verwateren. Men was daarom op zoek naar een manier om binnen de values leiderschapsgedrag te definiëren waar altijd de focus op moet blijven. En dat werd het FOAM-model: Frontline obsession, Ownership, Aim big act small en Make the connection.

”Met dit model is het eenvoudig de klant centraal te blijven stellen, medewerkers verantwoordelijkheid te laten nemen, doelen te bereiken en verbinding met elkaar te maken. “Omdat het zo klopt, is het voor iedereen heel makkelijk om te omarmen en ermee aan de slag te gaan.”, zegt Irene Vernie van Rituals.

Op de vraag hoe bekend FOAM is binnen Rituals zegt Renee: “Wereldwijd is men nu tot op het niveau van de shopmanagers bekend met FOAM. Wat dat in de praktijk betekent is dat het beeld van FOAM binnen Rituals echt wel bekend is. Dat is het beeld van de vier elementen met daaronder het gedrag dat we met elkaar hebben gedefinieerd.”

Rick: “We zijn al vanaf het begin het gewenste gedrag concreet gaan maken dat hoort bij de vier letters. Tot zover niets nieuws. Dit doen veel leiderschapsmodellen en talentprofielen. Wat ons onderscheidt is dat we tevens in kaart brachten wat het niet helpende, maar wel heel zichtbare gedrag was. Een voorbeeld hiervan is op het hogere management ‘wachten’ voordat jij een besluit kunt nemen.”

“En soms is het nu eenmaal makkelijker om te stoppen met dit ‘niet helpende’ gedrag”, zegt Renee “Het is een illusie om te denken dat iemands minst sterke eigenschap ooit een sterke eigenschap wordt. Door mensen inzicht te geven in beide kanten kunnen ze zelf hun strategie bepalen: minder ‘niet helpend’ gedrag laten zien of sterke eigenschappen verder versterken.”

Foam-onboarding

Rituals zorgt al vanaf de on-boarding dat new hires met FOAM te maken krijgen. En vervolgens in de hele employee journey. Rick: “Dit doet men onder meer door doelstellingen in de rol te koppelen aan FOAM-gedrag en dit ook mee te nemen in de performance reviews. Learning & Development binnen Rituals is daarnaast deels samengesteld op basis van de vier letters van FOAM. Voor elk thema van FOAM zijn trainingen, ontwikkeltips en interventies die men kan doen. Van kleine filmpjes, tot mini cursussen, tot het lezen van een leuk artikel, etc. Dus men voert het, zoals het een sterk merk betaamt, in de breedte door.”

Succesfactoren

Over de succesfactoren bij de implementatie van het model zegt Rick: “De eerste succesfactor bij de lancering was de naam die Jitske ervoor verzon: ‘FOAM’ is natuurlijk het iconische product van Rituals en valt daardoor heel goed. De tweede succesfactor was dat Renée en haar mensen in staat waren om het zo concreet te maken dat de mensen bij Rituals zich er een heel goede voorstelling van konden maken. De derde succesfactor is dat er binnen Rituals zoveel getalenteerde mensen werken dat het niet primair gaat over hoe ze nog beter moeten worden, maar vooral dus over de vraag: Hoe doen we de dingen met de beste intenties niet zo handig? Op basis van dat gegeven lieten we mensen aan de hand van een 360graden scan in de spiegel kijken. ‘Plezierig ontwrichten’, noemen wij dat ook wel bij Gooiconsult. De vierde succesfactor tenslotte, is dat wij in volledige co-creatie invulling aan het model hebben gegeven.

Vaak zie je dat mensen naar een klasje moeten waar ze horen hoe het management het bedacht heeft. Dat is bij Rituals niet gebeurd omdat zij als creatief bedrijf het principe van co-design omarmen – alle lagen in de organisatie hebben hun bijdrage geleverd- en dat vind ik fantastisch, dat sluit helemaal aan bij de Gooiconsultvisie.”

Maatwerk

Om het belang van maatwerk bij leertrajecten verder te onderstrepen, voegt Renee eraan toe: “De uitdagingen en specifieke businessresultaten verschillen enorm per organisatie. Zo was er hier al een sterk merk en was het vooral de interne organisatie waar grip op nodig was. ‘Wat doen we nou waarmee we zo succesvol zijn? En wat doen we nou wat niet zo handig is waardoor we onszelf in de weg zitten?’ Door dat concreet te beschrijven en ermee te reflecteren op je eigen gedrag in een 360graden scan, creëer je al direct beweging. Immers, als je bijvoorbeeld als leider weet dat door jouw micromanagement de mensen om je heen geen eigenaarschap kunnen nemen, dan stop je ermee, omdat je er je eigen businessresultaten mee in de weg zit. En hoe fijn is dat? Leiderschapsontwikkeling waarin je vooral iets te ont-leren hebt. Heerlijk!”

Rick: “FOAM ‘ademt’ Rituals, waardoor de acceptatiegraad groot is, want dit is hun taal. Met een kleurtjestest heb je een algemene taal, die we allemaal begrijpen. Maar die gaat niet over de dilemma’s in mijn werkelijkheid, waardoor ik er niet met de grootst mogelijke impact wat aan kan doen. Het aangaan van een traject, volledig afgestemd op de werkelijkheid van de klant en van de interne organisatie, maakt het voor ROIE mogelijk om heel precies terug te koppelen wat er speelt. En voor Gooiconsult maakt maatwerk inzichtelijk wat er nou echt aan gedaan moet worden.”

“Als ROIE de meting heeft uitgezet, het rapport oplevert en er kijkt nog een facilitator van Gooiconsult naar voor de start van een teaminterventie, dan hebben we het werk eigenlijk al voor de helft gedaan. Omdat wij door ons maatwerk zo superscherp en nauwkeurig kunnen interveniëren. Het klinkt als een goocheldoos, maar dat is eigenlijk wel letterlijk wat we doen.”

Droomscenario

Binnen Rituals doen ROIE en Gooiconsult bijna alles samen. Rick: “Om een paar redenen is dat een droomscenario: Je benut elkaars kracht hierin. Het profiel wat er is gekomen, is echt absoluut 100 procent topkwaliteit van ROIE. Dat kunnen heel veel partijen gewoon niet. Tegelijkertijd is de interventie-kant zoals we bij Gooiconsult doen, ook iets dat veel partijen niet kunnen. Veel ‘traditionele’ partijen kiezen voor het focussen op ‘gaps’ en dat overbruggen door mensen ‘beter’ te maken. Vaak een lange weg en allesbehalve inspirerend. Wij doen dat anders. Ont-leren en vooral benutten van het aanwezige talent kenmerkt onze aanpak. En dat we deze twee dingen kunnen combineren maakt dat we constant op het scherpst van de snede de juiste dingen doen.”

Cultuur

Voor Gooiconsult en ROI Institute Europe is de heersende cultuur binnen een organisatie en de rol die cultuur speelt in het licht van ontwikkeling heel belangrijk. Zo zegt Rick over de cultuur bij Rituals: “Het zijn heel erg leuke mensen zijn die graag in beweging komen, waar je alles tegen mag zeggen, met humor en wederzijds respect als vertrekpunt. En voor mij is dat een heel belangrijk onderdeel van co-creatie. Want je kan natuurlijk inhoudelijk met elkaar de juiste dingen doen, maar op het moment dat het leuk is, of op het moment dat het ook niet leuk mag zijn -wij zijn best af en toe scherp geweest; als je plezierig ontwricht betekent dat dat je dus ook echt niet alleen maar leuk bent tegen mensen- maar op het moment dat dat mag, dan bereik je gewoon de beste resultaten.”

Meer weten?

Wil je ook aan de slag met leiderschapsontwikkeling? Mail naar: Rick de Rijk

Wil je aan de slag met het meten van leerresultaten? Mail naar: Renée Lubberdink

Publicatie datum interview:  4 maart 2021.

ROI Institute Europe gaat vanaf 1 maart 2023 verder onder de naam Navigator. Bezoek de website voor meer informatie over de dienstverlening van Navigator: www.nvgtr.eu