Rick de Rijk deelt dagelijks waardevolle inzichten en strategieën voor succesvol leiderschap in grote organisaties die moeten meebewegen in een veranderende zakelijke omgeving. Hij heeft een aantal praktische leiderschap tips op een rij gezet voor leiders op alle niveaus. Onderzoek en ontdek de kracht van samenwerking en zet de collectieve intelligentie in voor effectiever en inclusiever leiderschap en creëer een cultuur van gedeeld leiderschap.

Tip 1: Laat je inspireren door de DJ

Stel je eens voor dat je een DJ bent. Wat heb je dan nodig om ervoor te zorgen dat je publiek volop in het juiste ritme danst? Natuurlijk heb je goede spullen nodig, en moet je die weten te bedienen. Bovendien moet je als dj weten op wat voor gelegenheid je draait en voelsprieten om aan te voelen wat je publiek nodig heeft om in beweging te komen én te blijven. Met die kennis weet je welke muziek je moet draaien, en ook hoe je je mengpaneel zodanig bedient dat je het juiste effect op het juiste moment realiseert. Ben je er dan? Zeker niet, want een dj werkt niet alleen, maar met een team van specialisten. Degenen die zorgen voor de juiste lokatie, geluid, licht en visuele effecten. Sommige dj’s werken zelfs in duo’s om elkaar te versterken, inspireren en af te wisselen. Een goede dj blijft zoeken naar nieuwe technieken en trends, zodat hij de perfecte sfeer creëert en het publiek tot het einde blijft. Met zijn dj-set vertelt hij een verhaal waarin hij het publiek meeneemt. Dat kan een vrolijk verhaal zijn, met up tempo muziek, maar ook een donkere techno-set waarmee hij het publiek in een andere stemming brengt.

Het leiderschap van vandaag kent veel overeenkomsten met het werk van de club-DJ. Je hebt de juiste basiskennis en vaardigheden nodig, je moet weten hoe het mengpaneel werkt en welke keuzes je kunt maken. Maar je moet ook je organisatie en de mensen erin goed kennen om te weten hoe je op het mengpaneel de juiste mix van instellingen kiest op het juiste moment. Elke instelling is op zichzelf goed, maar kan in de context een ongewenst effect hebben. In leiderschap noemen we dat context sensitiviteit. Wat werkt en wat werkt er niet in de omgeving? Daarnaast zijn de uitdagingen voor organisaties complex en wordt er zoveel gevraagd dat het onmogelijk is om alles zelf te doen. Het delen van leiderschap, zoals ook de dj werkt met een team die elk leider zijn op hun eigen terrein en net zo bepalend zijn voor het succes is ook voor het leiderschap van organisaties van belang. Goede leiders blijven leren en vernieuwen en zijn bovendien begenadigd story tellers, en inspireren mensen met hun verhalen om blijvend bij te dragen aan het succes van de organisatie.

Tip 2: Ontwikkel een Outward Mindset

Chagrijnige Sjaan, Kletsende Karin en Luidruchtige Leo. Wie kent ze niet? Die collega’s die iedere dag weer hetzelfde uit de kast trekken in gedrag en uitspraken. Dan denk je.. “daar gaan we weer”. “Het verandert ook nooit!” Maar wat gebeurt er als je met een andere bril naar deze collega’s of situaties kijkt? En bij de volgende opmerking denkt “fijn dat deze feedback komt”? In de eerste situatie spreekt Carol Dweck van een Fixed Mindset. In de tweede situatie van een Growth Mindset. Voor de meeste mensen is dit onderscheid heel verhelderend en helpend.
Het Arbinger Instituut heeft daarnaast aan deze twee vormen de begrippen ínward’ en ‘outward mindset’ toegevoegd. Veel mensen en organisaties werken vanuit een ‘inward’ mindset waarbij ze vooral gericht zijn op het realiseren van het eigen belang en de eigen doelen. Leiderschap wat juist uitgaat van een ‘outward’ mindset is ook nieuwsgierig naar de belangen en doelen van anderen en deelt openlijk de eigen belangen en doelen, met de intentie elkaar verder te helpen. Dit type leiderschap is meer gericht op de behoeften van de organisatie als geheel in plaats van voornamelijk op de eigen belangen. Arbinger heeft op het gebied van Outward Mindset confronterende, eenvoudige inzichten en tooling ontwikkeld om niet alleen een “Growth mindset” vorm te geven, maar ook een ‘outward mindset’ te ontwikkelen. Jouw kijk (mindset) bepaalt het overgrote deel van jouw handelen.

Tip 3: Beweeg je in de juiste richting met Teaming

Hoe krijg je als leider jouw team in beweging? Amy Edmondson introduceerde het concept Teaming hiervoor. Wat is het verschil tussen teamontwikkeling en teaming? Teamontwikkeling gaat uit van het verbeteren van de condities die in en om het team op orde moeten zijn om de effectiviteit en performance te vergroten. Teaming daarentegen is een leiderschapsactiviteit. Het is het vermogen om groepen in beweging te krijgen doordat het psychologisch veilig is. Door als leider meer vragen te stellen dan antwoorden te geven. Door in staat te zijn om niet uitgesproken gedachtes bespreekbaar te maken. Door anderen hiermee te laten experimenteren en te zorgen voor reflectiemomenten. Door duidelijke grenzen te stellen waarbinnen de mensen van je team veel met elkaar bespreken. Dit blijft echter wel binnen het team.

Tip 4: Een leider ben je, leiderschap toon je

Een leider ben je: Dit verwijst naar de persoon, het individu, die zich in een formele of informele positie bevindt en verantwoordelijk is voor het leiden van een team, afdeling of organisatie. Een leider heeft bepaalde persoonlijke kwaliteiten en vaardigheden die hem of haar in staat stellen om anderen te beïnvloeden en richting te geven. Denk hierbij aan eigenschappen zoals communicatievaardigheden, reflectievermogen, besluitvaardigheid en het vermogen om anderen te motiveren.

Leiderschap toon je: Dit verwijst naar het gedrag en de acties die de leider in een specifieke context vertoont. Leiderschap is niet alleen een titel of een positie, maar het komt tot uiting in de dagelijkse interacties, beslissingen en hoe de leider omgaat met uitdagingen en kansen. Het is het vermogen van een leider om effectief gedrag te vertonen dat in de specifieke context van een organisatie anderen inspireert, motiveert en leidt naar gemeenschappelijke doelen.

Het verschil tussen leiderschap en leider is essentieel omdat het aangeeft dat iemand niet alleen een leider wordt door een bepaalde positie te bekleden. Leiderschap is een activiteit die betekenis krijgt binnen een specifieke context. We kijken dus niet alleen naar de persoonlijke eigenschappen van individuen, maar ook naar het gedrag dat ze vertonen in hun leiderschapsrol. Het betekent ook dat iemand als persoon een goede leider kan zijn, maar toch in de context van een organisatie niet het goede leiderschap toont.

Leiderschap beperkt zich bovendien niet tot alleen formele leiders. Leiderschap kan op elk niveau van de organisatie voorkomen, en het is van vitaal belang om potentieel leiderschap bij alle medewerkers te herkennen en te cultiveren. Door een cultuur te bevorderen waarin leiderschap wordt aangemoedigd en erkend, kunnen organisaties een veerkrachtige en effectieve leiderschapspijplijn opbouwen voor de toekomst.

Kortom, leiderschap en leider zijn twee zijden van dezelfde medaille. Het gaat niet alleen om wie je bent als individu, maar ook om hoe je je gedraagt en anderen inspireert en leidt en in staat bent je te verhouden tot wat de specifieke organisatiecontext vraagt.
Richt je bij het ontwikkelen van leiderschap op het ontwikkelen en bevorderen van intra- en interpersoonlijke vaardigheden die relevant zijn voor de context en kies voor een maatwerkprogramma. Standaard leiderschapsprogramma’s focussen zich vooral op het intrapersoonlijke deel, en houden geen rekening met de context waarbinnen het leiderschap effectief moet zijn.

Tip 5: Alleen ga je sneller, samen kom je verder

In het leiderschap van vandaag kom je in je eentje nog steeds snel waar je moet zijn. De gedachte is dat je alleen snel en efficiënt tot resultaat komt. Meer complexe en lange termijn vraagstukken blijven dan echter vaak liggen, omdat voor die vraagstukken je toch écht afhankelijk bent van anderen. In jouw leiderschap heb je altijd een keuze. Blijf je het alleen doen op een efficiënte en doelgerichte manier? Of zet je niet alleen jouw eigen kennis en vaardigheden in, maar kijk je naar je team en zet je mensen in die nét iets vaardiger of sneller zijn dan jij op bepaalde vlakken. Sta je ervoor open om jouw leiderschap te delen? Door leiderschap te delen wordt je effectiever bij het aangaan van meer complexe, lange termijn uitdagingen.

Tip 6: Stel je op als een leerling

Leiderschap associëren we nog steeds met termen als: “Sterk, vooraanstaand, persoonlijk, mannelijk, heroïsch etc”. De persoon die de antwoorden weet en de richting geeft, boven de partijen staat. Er zijn ook leiders die ervoor kiezen naast hun mensen te staan en zich als leerling op te stellen. Een aantal positieve eigenschappen van de leider als “leerling”:

• Aspiratie: weten waar je naar toe wilt, welke ambitie er ligt én enthousiast zijn om de doelstellingen te behalen.
• Nieuwsgierig: Altijd op zoek naar nieuwe inzichten die je anders laten denken. Niet bang zijn voor onverwachte wendingen.
• Kwetsbaarheid: je kwetsbaar op durven stellen door bijvoorbeeld te delen dat je iets spannend vindt en dat het oké is om fouten te maken.
• Zelfbewustzijn: Een helder beeld over jezelf hebben. Weten wat je wel en niet goed kunt en hoe anderen naar je kijken.

Bovenal vergroot een instelling als leerling je aanpassingsvermogen en dus impact als leider!

Wil je naar aanleiding van dit artikel je nog meer laten inspireren over het thema Leiderschap vraag dan onze nieuwste whitepaper “Leiderschap delen” aan, waarin wij onze visie op leiderschap toelichten. Vraag nu aan via: Leiderschap delen: Creëer de perfecte leiderschapsmix voor jouw organisatie – Gooiconsult

Wil je toch liever direct contact met Rick de Rijk over jouw specifieke vraagstuk? Dat kan via: Rick de Rijk – Gooiconsult